Werknemers die veel tijd achter een computer doorbrengen, lopen risico op klachten zoals oogproblemen en fysieke overbelasting. De Belgische wetgeving, vastgelegd in de Codex over het Welzijn op het Werk, verplicht werkgevers om passende maatregelen te nemen om deze risico’s te beperken. Dit omvat ook het verstrekken van hulpmiddelen zoals beeldschermbrillen.

Hieronder bespreken we wat de wet zegt over beeldschermwerk en hoe werkgevers hun verplichtingen kunnen nakomen.

Regels volgens de Belgische Codex

De Belgische Codex over het Welzijn op het Werk, Boek IV, Titel 2 beschrijft duidelijk de verplichtingen van werkgevers met betrekking tot arbeidsmiddelen en ergonomie, inclusief hulpmiddelen zoals beeldschermbrillen. Enkele relevante punten zijn:

1. Beeldschermwerk en arbeidsmiddelen

• Artikel IV.2-1: De werkgever moet ervoor zorgen dat de arbeidsmiddelen die ter beschikking worden gesteld, geschikt zijn voor het werk en risico’s tot een minimum beperken. Wanneer voor het uitvoeren van beeldschermwerk een specifieke beeldschermbril nodig is om comfortabel en zonder overbelasting te kunnen werken, kan deze bril worden beschouwd als het noodzakelijke arbeidsmiddel.
• Artikel IV.2-2: Werkplekken en werkhoudingen moeten ergonomisch verantwoord zijn. Dit betekent dat de werkgever moet zorgen voor een ergonomisch correcte werkpost. Welke hulpmiddelen hiervoor nodig zijn, hangt af van de beoordeling van de werkpost. Wanneer een specifieke bril noodzakelijk is voor werk op schermafstand, valt deze binnen deze verplichting.

2. Oogonderzoek en beeldschermbrillen

Wettelijk gezien bepaalt de Codex dat een werkgever bij klachten of risico’s een gezondheidsonderzoek moet laten uitvoeren. De arbeidsarts beslist of dat nodig is. In de praktijk gebeurt het daadwerkelijke oogonderzoek vaak bij een opticien, omdat die de meting uitvoert voor het bepalen van de juiste sterkte.

Belangrijk is niet wie de meting uitvoert, maar wat eruit komt: als blijkt dat een specifieke bril nodig is om beeldschermwerk zonder klachten te doen, dan wordt die bril gezien als het noodzakelijke arbeidsmiddel dat de werkgever moet voorzien.

3. Preventie en ergonomie

• ‍Artikel IV.2-5: De werkgever moet werknemers voldoende informatie en aanwijzingen geven over het gebruik van de arbeidsmiddelen en over situaties die risico’s kunnen veroorzaken.

Voorlichting over ergonomie, werkhouding en het vermijden van overbelasting past binnen deze verplichting.

Wie moet de beeldschermbril vergoeden?

Als uit een oogmeting blijkt dat een specifieke bril nodig is om beeldschermwerk comfortabel en zonder overbelasting uit te voeren, valt deze bril onder de noodzakelijke arbeidsmiddelen die de werkgever moet voorzien. De wet maakt daarbij geen onderscheid tussen soorten brillen en legt geen vaste vergoedingsbedragen op.

De Codex vermeldt geen afzonderlijke regels voor beeldschermbrillen en legt geen bedragen of tijdsgrenzen vast. Wat de wet wel bepaalt, is dat een werkgever alle noodzakelijke arbeidsmiddelen moet voorzien om het werk veilig en ergonomisch correct uit te voeren.

Hoewel de Belgische wetgeving geen vast bedrag oplegt voor deze vergoeding, hanteren veel bedrijven interne vergoedingen of afspraken in cao’s. In de praktijk liggen deze doorgaans tussen 250 en 750 euro, afhankelijk van het beleid. Eventuele extra kosten voor luxere monturen worden meestal door de werknemer zelf betaald.

Hoe vaak moet een beeldschermbril worden vervangen?

De wet stelt geen vaste termijn vast voor de vervanging van een beeldschermbril. Vervanging is echter noodzakelijk wanneer:

• De oogsterkte van de werknemer verandert.
• De werknemer opnieuw klachten ontwikkelt, zoals vermoeide ogen of hoofdpijn.

Een nieuw oogonderzoek kan uitwijzen of een vervanging nodig is.

Andere maatregelen om beeldschermwerk gezonder te maken

Naast het aanbieden van een beeldschermbril zijn er andere stappen die werkgevers kunnen nemen om beeldschermwerk ergonomisch verantwoord te maken:

• Ergonomische werkplekken: Het gebruik van verstelbare stoelen, tafels en monitoren om een goede houding te bevorderen.
• Goede verlichting: Voldoende en niet-verblindend licht vermindert de belasting van de ogen.
• Regelmatige pauzes: Het aanbieden van tijd voor korte onderbrekingen vermindert de kans op fysieke en mentale klachten.

Conclusie

De Belgische wetgeving benadrukt het belang van een veilige en ergonomisch verantwoorde werkplek. De Codex verplicht werkgevers om noodzakelijke arbeidsmiddelen te voorzien en risico’s voor werknemers tot een minimum te beperken. Door werkposten ergonomisch in te richten en werknemers correct te informeren, dragen werkgevers bij aan een veilige en gezonde werkomgeving.

Voor meer informatie over de specifieke bepalingen, raadpleeg de volledige tekst van de Codex over het Welzijn op het Werk, Boek IV, Titel 2.

Veelgestelde vragen over de Belgische wetgeving en beeldschermbrillen

Moet de werkgever de kosten van een beeldschermbril vergoeden?

Ja, wanneer een beoordeling van de werkpost of een oogmeting aantoont dat een specifieke bril nodig is voor het uitvoeren van beeldschermwerk, valt deze bril onder die categorie noodzakelijke arbeidsmiddelen. In dat geval moet de werkgever het hulpmiddel voorzien. De wet noemt hierbij geen bedragen.

Hoe vaak moet een oogonderzoek worden aangeboden?

Werkgevers moeten een oogonderzoek aanbieden voordat een werknemer start met intensief beeldschermwerk. Daarnaast moet een nieuw onderzoek worden aangeboden bij klachten zoals vermoeide ogen of hoofdpijn.

Wat zijn de verplichtingen van de werkgever naast het aanbieden van een beeldschermbril?

Werkgevers moeten zorgen voor een ergonomisch ingerichte werkplek. Dit omvat het bieden van een goede werkhouding, voorlichting over pauzes en het voorkomen van klachten door langdurig beeldschermwerk.

Kan de werkgever bepalen waar de bril wordt aangeschaft?

Ja, de werkgever kan bepalen waar de bril wordt aangeschaft en tot welk bedrag deze wordt vergoed. De bril moet echter altijd voldoen aan de specifieke behoeften van de werknemer.

Wat te doen bij klachten door beeldschermwerk?

Bij klachten zoals vermoeide ogen, wazig zicht of hoofdpijn moet een nieuw oogonderzoek worden uitgevoerd. Op basis van de resultaten kan een aangepaste beeldschermbril noodzakelijk zijn.

Hoe vaak is er recht op een nieuwe beeldschermbril?

De wet bepaalt geen vaste vervangingsfrequentie. Een nieuwe bril kan nodig zijn bij veranderingen in de oogsterkte of wanneer er opnieuw klachten ontstaan.

Welke andere maatregelen kan een werkgever treffen?

Naast een beeldschermbril kunnen werkgevers zorgen voor verstelbare monitoren, ergonomisch meubilair en goede verlichting. Regelmatige pauzes verminderen de kans op klachten.