Lawaaislechthorendheid is een sluipend gevaar. Het is geen ongeluk dat in één keer gebeurt, maar een schade die zich langzaam opbouwt. Veel werknemers realiseren zich pas dat ze gehoorproblemen hebben als het te laat is. En het ergste? Het is onomkeerbaar. Maar het goede nieuws is dat deze beroepsziekte 100% te voorkomen is. Hoe? Door bewuster om te gaan met lawaai op de werkvloer en de juiste bescherming te dragen.

Wat is lawaaislechthorendheid precies?

Lawaaislechthorendheid – ook wel lawaaidoofheid genoemd – ontstaat door langdurige blootstelling aan harde geluiden. Dit kan gebeuren in fabrieken, de bouw, de horeca, en zelfs in kantoren met veel achtergrondgeluid. De haartjes in het binnenoor raken beschadigd en sterven af. En zodra ze weg zijn, komen ze niet meer terug.

Wat zijn de symptomen van lawaaislechthorendheid?

• Moeite met het verstaan van gesprekken, vooral in drukke ruimtes
• Een constante piep of ruis (tinnitus)
• Het gevoel dat mensen mompelen
• Vermoeidheid door het inspannen om te luisteren

Veel mensen wennen aan hun gehoorverlies en onderschatten de impact. Pas als ze merken dat sociale situaties lastig worden of als ze collega's niet goed kunnen verstaan, realiseren ze zich de ernst.

Hoeveel lawaai is te veel?

De grens waarbij gehoorschade kan optreden ligt rond de 80 decibel (dB). Dit is te vergelijken met het geluid van druk verkeer of een stofzuiger. Bij 80 dB is de werkgever verplicht gehoorbescherming beschikbaar te stellen. Wettelijk is de grens voor werkplekken vastgesteld op 85 dB. Bij deze waarde is gehoorbescherming verplicht. Maar zelfs bij langdurige blootstelling aan 80 dB kan al gehoorschade ontstaan.

Enkele geluiden ter vergelijking:

• Fluisteren: 20 dB(A)
• Praten: 60 dB(A)
• Stofzuigen: 70dB(A)
• Grasmaaier: 90 dB(A)
• Cirkelzaag: 105 dB(A)
• Straalmotor: 120 dB(A)

Zonder gehoorbescherming kan blootstelling aan 100 dB al na 15 minuten schadelijk zijn. Bij 110 dB kan schade al binnen een minuut optreden.

De impact van gehoorverlies op het werk en privé

Lawaaislechthorendheid heeft niet alleen fysieke gevolgen, maar ook een grote sociale en psychologische impact. Op de werkvloer kunnen gesprekken lastiger te volgen zijn, waardoor miscommunicatie toeneemt en collega’s sneller geïrriteerd raken. Dit kan werkprestaties negatief beïnvloeden en zelfs leiden tot verminderde samenwerking. Daarnaast brengt gehoorverlies serieuze veiligheidsrisico’s met zich mee. Waarschuwingssignalen en alarmsignalen worden minder goed opgemerkt, wat gevaarlijke situaties kan veroorzaken.

Ook op sociaal vlak heeft gehoorverlies gevolgen. Gesprekken kosten meer energie, vooral in drukke omgevingen, waardoor mensen zich vaker terugtrekken en in een isolement kunnen belanden. Dit kan uiteindelijk psychische klachten veroorzaken, zoals frustratie, stress en zelfs depressie. Gehoorverlies beperkt dus niet alleen het werkplezier en de productiviteit, maar kan ook een grote impact hebben op iemands welzijn en sociale leven.

Wat zegt de wet?

In Nederland is de werkgever verplicht om gehoorschade te voorkomen. De Arbowet stelt dat bij een geluidsniveau vanaf 80 dB gehoorbescherming moet worden aangeboden en vanaf 85 dB is het verplicht. Daarnaast moet de werkgever:

• Geluidmetingen uitvoeren om risico’s in kaart te brengen.
• Voorlichting geven over de gevaren van lawaai.
• Maatregelen nemen om lawaai te verminderen, zoals stillere machines of geluiddempende materialen.

Meer hierover is te vinden in de officiële Arbowetgeving.

Hoe kunnen we lawaaislechthorendheid voorkomen?

Lawaaislechthorendheid is een onzichtbare maar ernstige beroepsziekte. Het sluipt erin, maar is wél te voorkomen. Door de juiste maatregelen te nemen, voorkom je schade aan het gehoor en bescherm je de gezondheid en veiligheid van je medewerkers.

Draag de juiste gehoorbescherming

Gehoorbescherming is de meest directe en effectieve manier om gehoorschade te voorkomen. Otoplastieken, op maat gemaakte oordoppen, sluiten beter af, zitten comfortabeler en worden daardoor ook consequenter gedragen. Ze filteren schadelijke frequenties en laten spraakgeluid door, wat de communicatie op de werkvloer verbetert.

Pak geluidsbronnen aan

Preventie begint bij de bron. Kies bij voorkeur machines en gereedschap met een lager geluidsniveau. Installeer geluiddempende materialen zoals wanden, vloeren of plafondpanelen. Verminder achtergrondgeluiden die geen functie hebben, bijvoorbeeld radio’s of piepende apparaten.

Neem rust in stille ruimtes

Het gehoor heeft tijd nodig om te herstellen van blootstelling aan lawaai. Zorg voor rustmomenten in een stille ruimte, zeker bij werk met veel decibels. Dit voorkomt overbelasting van het gehoor en vermindert het risico op blijvende schade.

Zorg voor bewustwording

Gehoorschade ontstaat geleidelijk en wordt vaak pas laat opgemerkt. Regelmatige voorlichting helpt om medewerkers bewust te maken van het risico. Laat zien wat het effect is van lawaai op het gehoor en bespreek waarom beschermingsmiddelen essentieel zijn.

Meet en monitor het geluid

Laat regelmatig geluidsmetingen uitvoeren om risico’s op de werkvloer inzichtelijk te maken. Gebruik de resultaten om gerichte maatregelen te nemen. Bij structurele blootstelling boven de 80 dB is actie verplicht, ook als medewerkers zelf het geluid niet als hinderlijk ervaren.

‍